Τρίτη 1 Μαρτίου 2016

Ξένο γάλα στο μαιευτήριο. Πόσο κακό μπορεί να κάνει στο μωρό μου;


Μετάφραση/ Σχολιασμός: Σ Παπαβέντσης , παιδίατρος

Από την πρώτη στιγμή της γέννησης το ανθρώπινο βρέφος εκτίθεται ξαφνικά σε ένα πλήθος καινούργιων ουσιών από το περιβάλλον. Αυτή η ξαφνική έκθεση στα λεγόμενα αντιγόνα οδηγεί την άμυνα του οργανισμού να απαντάει με παραγωγή αντισωμάτων που τα καταπολεμούν.

Η φυσιολογική πορεία των πραγμάτων με την άμυνα του νεογέννητου στην γέννηση είναι το παιδί να λάβει, μέσα από το γεννητικό κανάλι της μητέρας κατά τον φυσιολογικό τοκετό, μία «ένεση» μη παθολογικών «υγιών» μικροβίων της μητέρας του, αλλά και άλλων αντι-μικροβιακών και αντιφλεγμονωδών παραγόντων. Αμέσως μετά, το μωρό που μόλις γεννήθηκε έρχεται σε άμεση επαφή δέρμα με δέρμα με την μητέρα του και ξεκινάει τον πρώτο θηλασμό. Η διαδικασία αυτή συμπληρώνει περαιτέρω την άμυνά του θωρακίζοντας το δέρμα και τους βλεννογόνους του παιδιού με «υγιή» μικρόβια από το δέρμα της μητέρας, ένζυμα ορμόνες, αυξητικούς παράγοντες, έτοιμα αντισώματα και αμυντικά κύτταρα από τον θηλασμό και το μητρικό γάλα.

Εάν ακολουθηθεί διαφορετική διαδικασία, η ωρίμανση της άμυνας του νεογέννητου γίνεται ατελώς ή μπορεί να παρεκτραπεί σε επικίνδυνες οδούς.

Η καισαρική τομή αφαιρεί την φυσιολογική προστασία του εντέρου του βρέφους που θα επιτυγχάνονταν με την δίοδο από το γεννητικό κανάλι της μητέρας, με συνέπεια να αυξάνεται ο κίνδυνος εποικισμού του δέρματος και των βλεννογόνων του παιδιού με δυνητικά επικίνδυνα μικρόβια. 

Το επόμενο κρίσιμο στάδιο, του αποκλειστικού θηλασμού, κατά κανόνα παρεκτρέπεται στην χώρα μας για κάθε νεογέννητο βρέφος, στο οποίο δίνονται μπιμπερό ξένου γάλακτος είτε αποκλειστικά είτε σε συνδυασμό με θηλασμό. 

Η υπερφόρτωση πρώιμα του νεογέννητου με πρωτείνες – αντιγόνα ξένα μπορεί να οδηγεί σε έντονη απάντηση του ανοσοποιητικού συστήματος του παιδιού, με παραγωγή αντισωμάτων τοπικά σε δέρμα και βλεννογόνους, που τελικά ανεβάζουν τον συνολικό τίτλο αντισωμάτων στο αίμα του παιδιού. Η ίδια υπερφόρτωση και υπερβολική πρώιμη απάντηση του οργανισμού μπορεί να προδιαθέτει τον νεογέννητο οργανισμό σε εμφάνιση αλλεργικών εκδηλώσεων, αυτό-άνοσων ή διαφόρων τύπων φλεγμονής.

Επιστήμονες από την Ταιβάν θέλησαν να απαντήσουν στο εξής απλό ερώτημα: Διαφέρουν οι τίτλοι αντισωμάτων IGA – τα αντισώματα που παράγονται ως απάντηση σε παράγοντες- αντιγόνα που βρίσκονται στο δέρμα και τους βλεννογόνους, όπως η μύτη και το στόμα – κατά την πρώτη εβδομάδα της ζωής ανάλογα με τον τρόπο θρέψης του νεογνού; Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Early Human Development.

220 υγιή νεογέννητα συμμετείχαν στην έρευνα και χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες: στην πρώτη τα βρέφη θήλαζαν αποκλειστικά, στην δεύτερη μεικτά σε συνδυασμό με ξένο γάλα και στην τρίτη έπαιρναν μόνο ξένο γάλα. Σε όλα έγινε έλεγχος των επιπέδων IGA στον ορό του αίματος κατά την πρώτη εβδομάδα της ζωής. Όλα τα μωρά είχαν μητέρες με μη επιλεγμένη εγκυμοσύνη και φυσιολογικό τοκετό.

Στις ημέρες 3, 4 και 6 τα βρέφη που έπιναν μόνο ξένο γάλα είχαν σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις IGA αντισωμάτων στο αίμα τους, σε σύγκριση με εκείνα που θήλαζαν παράλληλα με ξένο γάλα. Στις ημέρες 5 και 6, βρέθηκαν σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις IGA στα μωρά που έπαιρναν ξένο γάλα, σε σύγκριση με εκείνα που θήλαζαν αποκλειστικά. Στην πραγματικότητα αυτό που συνέβαινε ήταν ότι στα βρέφη που θήλαζαν αποκλειστικά, η υψηλή συγκέντρωση IGA αντισωμάτων αμέσως μετά την γέννηση – αποτέλεσμα της απότομης έκθεσης του οργανισμού με την γέννηση σε καινούργιους παράγοντες του περιβάλλοντος – σταδιακά καταστάλλαζε, και μειωνόταν σημαντικά στις 5 με 6 ημέρες της ζωής. Αντίθετα, τόσο στην ομάδα παιδιών που θήλαζαν με παράλληλη χορήγηση ξένου γάλακτος, όσο και στην ομάδα παιδιών που έπιναν μόνο ξένο γάλα, οι αυξημένες συγκεντρώσεις IGA στην γέννηση δεν μειώνονταν και παρέμεναν υψηλές και μετά από 5 με 6 μέρες.

Οι επιστήμονες συμπεραίνουν ότι η σίτιση του νεογέννητου με ξένο γάλα επιφέρει υψηλότερες συγκεντρώσεις IGA αντισωμάτων στο αίμα του παιδιού μέσα στην πρώτη εβδομάδα από την γέννησή του, σε σύγκριση με τον αποκλειστικό θηλασμό. Η τεχνητή διατροφή μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο για αντιγονική υπερφόρτωση στην αρχή της ζωής.

Το εύρημα αυτό έρχεται να προστεθεί στα επιχειρήματα για την αναγκαιότητα του αποκλειστικού μητρικού θηλασμού από την γέννηση. Όσοι δίνουν σε νεογέννητα ξένο γάλα χωρίς πραγματική ιατρική ένδειξη, ελαφρά τη καρδία, χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση και «μέχρι να κατέβει το γάλα της μαμάς», πολλές φορές και εν αγνοία των γονιών και χωρίς την συγκατάθεσή τους, πρέπει να αρχίσουν να το ξανασκέφτονται. Μία από τις πολλές παραμέτρους που κάνουν πιο σύνθετο το ζήτημα από τον υπεραπλουστευτικό αφορισμό «δώσ’ του λίγο ξένο με το μπιμπερό, τι θα πάθει;».



Πηγή: Cheng MM et al. Development of serum IgA and IgM levels in breast-fed and formula-fed infants during the first week of life. Early Hum Dev. 2012 Sep;88(9):743-5. Epub 2012 Jul 10.



Μετάφραση/ Σχολιασμός: Σ Παπαβέντσης , παιδίατρος, MRCPCH DCH IBCLC 2012

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου